Gertrud Leistikow Kalender

Kalender uit 1925, over de beroemde danseres Gertrud Leistikow, kleurenlitho’s door Samuel ‘Mommy’ Schwarz

Gertrud Leistikow

Bückeburg, Duitsland 1885-1948 Amsterdam

Gertrud Leistikow wordt in 1885 geboren in het Duitse Bückeburg. Ze volgt een opleiding aan de kunstnijverheidsschool in Dresden en ontdekt daar dat haar talenten bij de danskunst liggen. Vóór de Eerste Wereldoorlog bouwt ze een succesvolle carrière op. Ook gaat ze op tournee naar Rusland. Haar werk is trendsettend. ‘Er is geen danseres die aan haar invloed is ontkomen’, schrijft een recensent in de jaren 30.

huwelijk
Na de Eerste Wereldoorlog en haar huwelijk met een Nederlandse rozenkweker vestigt ze zich definitief in ons land en krijgt ze een warm welkom. Met haar komst is Nederland een danseres van naam en faam rijker.

een grote inspiratiebron
Leistikows manier van dansen is nieuw en heeft niets te maken met klassiek ballet. Ze bedenkt haar eigen bewegingen.Voor de Nederlandse kunstscene is Leistikow een grote inspiratiebron. Ze raakt met veel kunstenaars persoonlijk bevriend en vestigt zich in de gemeente Bergen (NH), waar veel avant-gardisten wonen.

Ze poseert voor Jan Sluijters. Else Berg en Harmen Meurs maken tekeningen en aquarellen van haar. Mommy Schwarz ontwerpt haar affiches en ze danst met maskers van beeldhouwer en sierkunstenaar Hildo Krop. Theo Vos legt haar expressieve dansbewegingen vast in een aantal bronzen en porseleinen sculpturen. Leistikow is zelf ook een veelzijdig kunstenares. Zo ontwerpt en maakt ze zelf de kostuums voor haar choreografieën.

dansonderwijs
Ze treedt op in veel theaters in Amsterdam, waaronder Carré en het Concertgebouw. De Stadsschouwburg is haar lievelingsplek en Leistikow groeit uit tot dé danseres van dit hoofdstedelijke theater. Ze heeft optredens door heel Nederland en maakt een succesvolle tournee door Nederlands-Indië. Ook geeft ze les in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. In 1931 staat ze aan de wieg van de Rotterdamse dansacademie, nog steeds een toonaangevend instituut voor de moderne dans.

zoon
Na de geboorte van haar zoon, in 1925, verschoof het zwaartepunt naar lesgeven. Op 5 juni 1929 vond in de Stadsschouwburg in Amsterdam een (eerste) afscheidsavond plaats. Er zouden er nog verschillende volgen.

overlijden
Nadat ze was teruggekeerd van een tweejarig verblijf in Nederlands-Indië, waar haar man in 1939 overleed, opende ze aan de Amsterdamse Stadhouderskade opnieuw een dansschool. Daar zou Leistikow tot aan haar dood op 9 november 1948 les blijven geven.

Dat bleef ze ook gedurende de oorlog doen: ze werd lid van het dansgilde van de Kultuurkamer. De Nederlandsche Kultuurkamer was een door de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog ingesteld instituut, waar alle kunstenaars, schrijvers, journalisten, muzikanten, filmacteurs en podiumartiesten bij aangesloten moesten zijn om te mogen werken. Het oogmerk was de pers en de kunstenwereld onder strenge controle te houden en waar nodig te censureren. De Kamer was onderdeel van de nazificatie van de Nederlandse samenleving tijdens de bezetting.

Na een lang ziekbed stierf Gertrud Leistikow op 9 november 1948, thuis in Amsterdam, in de leeftijd van 63 jaar. Ze werd begraven in Bergen, Noord-Holland.

bron: resources.huygens / wikipedia